Czy z poliwęglanu można wykonać przydomowy daszek lub ogród zimowy?

Oczywiście, że tak. To niezwykle wytrzymałe, lekkie i łatwe w montażu tworzywo łącząc najlepsze cechy wielu powszechnie wykorzystywanych materiałów, m.in. szkła i aluminium, jest jednocześnie pozbawione wielu ich wad. I właśnie to wyjątkowe połączenie zalet z niemal całkowitym brakiem ujemnych stron sprawia, że poliwęglan na stałe zagościł w świadomości projektantów i inwestorów, a teraz coraz chętniej wykorzystywany jest również w przydomowych konstrukcjach.

Poliwęglan (PC, z ang.: polycarbonate) jest tworzywem sztucznym należącym do grupy polimerów z grupy poliestrów. Ten amorficzny materiał termoplastyczny formowany jest przez wtryskiwanie i wytłaczanie na gorąco i występuje na rynku w postaci czterech podstawowych produktów: płyty litej, panelu PC, płyty komorowej i płyty trapezowej. W roli zadaszeń najczęściej wykorzystywane są płyty z poliwęglanu litego i komorowego. Tworzywa te idealnie sprawdzają się także jako ochrona tarasów, balkonów, pergol i werand, a ponadto umożliwiają wykonywanie ścianek działowych, a nawet stworzenie ogrodu zimowego. Ściana z poliwęglanu czy też altana z dachem z poliwęglanu doskonale chronią przed działaniem czynników atmosferycznych.

  • Poliwęglan jako tworzywo jest lekkim, wytrzymałym materiałem, odpornym na niekorzystne warunki atmosferyczne, a przy tym wyróżniającym się bardzo wysoką przezroczystością.
  • PC zachowuje swoje właściwości w szerokim zakresie temperatur i dzięki specjalnym powłokom jedno- lub dwustronnym jest w pełni odporny na promieniowanie UV.
  • Pod względem wytrzymałości i odporności na ściskanie poliwęglan może równać się z aluminium i znacząco przewyższa powszechnie wykorzystywane szkło.

PC cechuje się m.in. bardzo dobrą udarnością i przezroczystością i chociaż często porównywany jest z popularnym tworzywem pleksi, to jest od niego bardziej wytrzymały mechanicznie, ale i droższy. Pod względem twardości i odporności na ściskanie poliwęglan jedynie nieznacznie ustępuje często spotykanemu aluminium. To m.in. dlatego PC jest często wykorzystywany jako materiał na zadaszenia wielu obiektów publicznych, ale, co ciekawe, coraz częściej znajduje on zainteresowanie wśród prywatnych inwestorów, którzy przy stosunkowo niedużym nakładzie finansowym chcą uzyskać trwałą konstrukcję, np. zadaszenia balkonu lub tarasu.

Lżejszy od szkła i znacznie od niego wytrzymalszy

Aby jednak uzyskać pełną odpowiedź na pytanie, dlaczego poliwęglan jest tak szeroko i chętnie stosowany w roli tworzywa na zadaszenia, warto porównać go ze szkłem, dla którego stanowi alternatywę. Jak pokazują pomiary, przy tej samej grubości poliwęglan lity jest lżejszy od szkła o ponad 50 proc., a komorowy nawet o ponad 90 proc. (szkło o grubości 6 mm ma ciężar 15 kg/m2, poliwęglan lity 7,2 kg/m2, a poliwęglan komorowy zaledwie 1,3 kg/m2). W tym ostatnim przypadku wraz ze wzrostem grubości płyty jej ciężar zmienia się stosunkowo nieznacznie — płyta o grubości 10 mm ma ciężar jedynie 1,7 kg/m2. Ta niewielka waga tworzywa przynosi szereg korzyści, m.in. ułatwia transport i montaż, a przede wszystkim nie obciąża konstrukcji, co zwiększa jej trwałość, upraszcza jej wykonanie i ogranicza do minimum koszt wykonania zadaszenia w przeliczeniu na m2. Niewielka waga ułatwia wykonanie zadaszenia balkonu lub tarasu, gdy nie chcemy stosować bardzo wytrzymałych wsporników, które zazwyczaj są drogie i/lub dodatkowo obciążają konstrukcję budynku.

Duży wpływ na stosowanie poliwęglanu jako zadaszenia lub wiaty ma także szeroki zakres temperatury użytkowej. Tworzywo to zachowuje swoje właściwości od -40º C do aż 120º C, dzięki czemu może ono pracować w nawet niekorzystnych, niemal skrajnych warunkach atmosferycznych. Ponadto PC jest jednym z najwytrzymalszych przezroczystych materiałów termoplastycznych i może poszczycić się 250 razy większą udarnością niż szkło. Dzięki temu zadaszenie z poliwęglanu wytrzymuje uderzenia gradu, kamieni, a nawet młotka, nie wspominając już o silnym wietrze oraz zaleganiu śniegu i/lub lodu, nie ulegając przy tym pęknięciom lub uszkodzeniom. Wszystkie te zalety sprawiają, że poliwęglan staje się idealnym tworzywem, gdy poszukujemy materiału, z którego zostanie wykonany ogród zimowy. Warto dodać, że o wytrzymałości poliwęglanu może świadczyć również fakt, że to właśnie PC stosowany jest jako warstwa chroniąca szklane szyby przed stłuczeniem lub przestrzeleniem z broni palnej, a także wykorzystywany jest do produkcji szyb, np. w samolotach, hełmach astronautów i wszędzie tam, gdzie niezbędne jest przezroczyste tworzywo o bardzo dobrych parametrach mechanicznych.

Skuteczna ochrona przed promieniowaniem UV i wysoka przepuszczalność światła

Argumentem przemawiającym za poliwęglanem jest również to, że chociaż sam PC nie jest odporny na promieniowanie UV, to dzięki specjalnej powłoce z polimetakrylanu można go bardzo łatwo zabezpieczyć przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Czasami wystarczy zastosowanie powłoki ochronnej po jednej stronie płyty (UV), nieraz wymagane jest pokrycie obu stron (2UV).

Co ważne, pokrycie PC warstwą zabezpieczającą przed promieniowaniem UV nie ogranicza przepuszczalności światła poliwęglanu, a ta jest kolejną niezwykle ważną zaletą tego tworzywa. W przypadku przezroczystych płyt wartość ta może być bliska nawet 90 proc., i co szczególnie istotne, nie zmienia się po kilku, czy nawet kilkunastu latach użytkowania. To kolejne argumenty przemawiające za wykorzystaniem poliwęglanu jako budulca ogrodu zimowego. Oczywiście płyty PC dostępne są w różnych wersjach, które mogą mieć niższą przepuszczalność, co może być korzystne z punktu widzenia ochrony przed nadmiernym nagrzewaniem się wnętrza — to doskonała wiadomość dla osób, które chcą ochronić swój taras przed nadmiernym nasłonecznieniem. Przepuszczalność płyt w kolorach brąz transparentny (dymiony) i szary transparentny (stalowy) wynosi 50 proc., a w przypadku białej płyty translucentnej (opal) 25 proc.

Łatwa do rozwiązania kwestia rozszerzalności cieplnej

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe zalety poliwęglanu można uznać, że jest to materiał niemalże idealny, przynajmniej jeśli chodzi o wykorzystanie go jako podstawy do wykonania zadaszenia. Warto jednak pamiętać o tym, że PC należy do tworzyw o bardzo dużej rozszerzalności liniowej, co trzeba uwzględnić w połączeniach płyt oraz wierconych otworach, przez które płyta będzie mocowania do konstrukcji. Przykładowo amplituda 50º C powoduje wydłużenie się poliwęglanu o 3,35 mm na każdy metr bieżący, dla aluminium wartość ta wyniesie już tylko 1,15 mm/mb, a w przypadku stali będzie to zaledwie 0,6 mm/mb. O ile przy niewielkim daszku nad balkonem nie będzie to miało ogromnego znaczenia, o tyle przy projektowaniu zadaszenia nad dużym tarasem, o ogrodzie zimowym nie wspominając, trzeba ten aspekt wziąć pod uwagę. Dlatego też podczas montażu zadaszeń z poliwęglanu należy zaplanować odpowiednie dylatacje, które umożliwiając swobodne rozszerzanie się płyt wyeliminują ryzyko powstawania wewnętrznych naprężeń i ścinania wkrętów mocujących poszycie.

Na szczęście zarówno poliwęglan lity, jak i komorowy, oferowany jest w dużych pod względem rozmiarów płytach (lity: 2050 mm 3050 mm; komorowy 2100 6000 mm, 2100 7000 mm), co zmniejsza ilość połączeń i ułatwia budowę konstrukcji. W przypadku zadaszeń z płyt komorowych należy pamiętać o zachowaniu przynajmniej 5º nachylenia względem poziomu (tj. ze spadkiem ok. 85-90 mm/m długości płyty), aby umożliwić spływ wody deszczowej.